In 1938 worden er maar liefst 24 lichte zeeverkenners bij Fokker besteld door de Marine Luchtvaart Dienst.
Ze kunnen als lestoestellen dienen en worden ook gebruikt als vervangers van de C.VII-W.
De toestellen krijgen een dubbele besturing mee. In de praktijk vervalt de tweede besturing echter vaak.
Waar de C.XI-W toestellen katapult en Hoge Zeeverkenners waren, deed de C.XIV-W niet dienst vanaf de schepen.
De constructie en de motor waren een stuk lichter ten opzichte van de C.XI-W.
De gebruikte motor werd een Wright Whirlwind van 425-450 pk.
Max. snelheid 230 km/u. Kruissnelheid198 km/u. Leeggewicht 1320 kg. Startgewicht 1952 kg.
Lengte 9.5 m. Hoogte 4.25 m. Vleugeloppervlak 31.4 m2.
Plafond 5400 m. Vliegbereik 950 km.
De 2 mitrailleurs (voor achter de motor vast.links van de motoren en achter de 2e cockpit schoten met twee snelheden.
De voorste mitrailleur van 7.9 mm met 250 schoten/min, de achterste was ook 7.9 mm maar met 500 schoten/min.
De voormitrailleur links achter de motor stond vast. De achtermitrailleur zat achter de 2 e cockpit en was beweegbaar.
Klik op de foto om de foto te vergroten
In 1938 worden er maar liefst 24 lichte zeeverkenners bij Fokker besteld door de Marine Luchtvaart Dienst.
Ze kunnen als lestoestellen dienen en worden ook gebruikt als vervangers van de C.VII-W.
De toestellen krijgen een dubbele besturing mee. In de praktijk vervalt de tweede besturing echter vaak.
Waar de C.XI-W toestellen katapult en Hoge Zeeverkenners waren, deed de C.XIV-W niet dienst vanaf de schepen.
De constructie en de motor waren een stuk lichter ten opzichte van de C.XI-W.
In 1939 worden deze tweedekker drijvertoestellen allemaal afgeleverd in 3 porties, steeds met grotere haast.
Er zit een vaste bewapening op van 7.9 mm mitrailleur op de rompneus aan de linkerzijde en een beweegbare van ook 7,9 mm.
De laatste zit in de tweede cockpit bestemd voor de waarnemer/boordschutter.
Weliswaar is het toestel nog steeds gemengd gebouwd (buis, linnen en triplex), maar met steeds meer dural platen.
De bovenvleugel is van hout en triplex en deels doek. De ondervleugel is in twee delen met scharnieren aan de romp.
Verder was de romp van metalen buizen bekleed met canvas en dural platen.
De drijvers waren geheel van aluminium. De brandstof tank was ook van aluminium.
Ook belangrijk was dat het prototype eerst een klein plexiglas scherm voor de cockpit had.
Dat werd heel snel vervangen door een in en uitschuifbaar cockpitdak.
Fokker invlieger Gerben Sonderman vliegt ze allemaal in, te beginnen op 3 februari 1939. Dit gebeurt vanaf Marine Vliegkamp Schellingwoude (Amsterdam-Oost.)
Op deze foto vliegt het prototype de F-1 begeleid door de Fokker T.VIII-W ook een prototype de R-1.
Oorspronkelijk zouden er zes C.XIV-W drijvertoestellen naar Nederlands Indië gaan.
Dat werd achterhaald door de onverwacht snelle invasie van Duitsland in mei 1940.
Actiefoto van het prototype c/n 5587; de F-1 van de MLD boven de provincie Zeeland.
Het watervliegtuig wordt afgeleverd op 8 juni 1939.
Ingevlogen door Gerben Sonderman op MVK Schellingwoude.
We komen toch nog even op de vorige foto terug.
De levering van 6 toestellen aan Nederlands Indië verviel.
Uiteindelijk gingen er 12 C.XIV-W zeeverkenners, gevlucht via Frankrijk en Groot Brittannië, alsnog naar Nederlands Indië.
Dit als gevolg van de Nederlandse capitulatie aan de Duitsers op 14 mei 1940.
Een waardige staatsiefoto van de F-1 waarvan het merendeel een volle bewapening zal krijgen.
Een aantal heeft alleen de vaste frontmitrailleur gehad.
De taak van lestoestel begon wat later weer van belang te worden.
Er ontstond bij de Marine luchtvaart Dienst steeds meer haast dus ook bij Fokker.
Na het werk van de invlieger Sonderman vlogen de C.XIV-W verkenners snel naar MVK De Mok op Texel.
Daar volgde de instructieperiode aan vliegers en waarnemer/boordschutters en dan met spoed naar de eindbestemming.
Hier wordt de F-1, die nog ingevlogen moet worden, op Marine Vliegkamp (MVK) Schellingwoude weer op het droge gezet.
Het Buiten IJ was een buitengewoon goed beproevingsterrein, oostelijk van Amsterdam.
Hier wordt het prototype de F-1 uit het water naar de droge helling gebracht.
Het is goed te zien dat matrozen van de MLD en Fokkerianen broederlijk samenwerkten.
Want bij velen was wel duidelijk dat er iets aan zat aan te komen....
Een zeer zeldzame foto van de F-1 c/n 5587 met oranje mobilisatiedriehoek nu al in de Javazee.
Duidelijk is hier de extra instapmarkering op de romp te zien.
In juni 1940 arriveerden de elf C.XIV-W zeeverkenners via Engeland in Nederlands-Indië per schip.
Te weten de F-1-5-6-13-15-19-17-18-20-22- en 23.
Van de twaalf C.XIV-W zeeverkenners die via Frankrijk en Engeland ontkwamen, bleef alleen de F-3 als manche sleper in Calshot Engeland achter.
In Frankrijk, waar nog meer MLD toestellen naar toe gingen, kregen ze tijdelijk de naam ‘Escadrille Hollandaise’.
De F-1 c/n 5587 werd na verhuizing vanaf Marine Vliegkamp (MVK) Schellingwoude geplaatst op Hulpvliegkamp Alkmaarder Meer.
Eind mei 1940 vluchtte de verkenner via Frankrijk en Engeland naar Nederlands-Indië.
MVK Morokrembangan bij Soerabaja was de bestemming.
In maart 1942 tijdens de Japanse inval werd de F-1 uitgeschakeld.
De F-2 c/n 5585 werd op 5 mei 1939, na gereedkomen op Schellingwoude, geplaatst op vliegkamp De Mok.
Hier volgen de instructieactiviteiten, waarna een verhuizing volgt naar Vliegkamp Alkmaarder Meer bij Akersloot (NH)
Daar moet dit nogal nare ongeluk zijn gebeurd.
Hier heeft zich dus geen oorlogsschade voorgedaan.
Op 11 mei is de F-2 aan zijn einde gekomen in de omgeving van Akersloot (N-H).
De F-4, zoals hier afgebeeld, had c/n 5590 en werd op 11 mei 1939 aan MLD afgeleverd.
Op Vliegkamp De Mok bleef de F-4 tot het Duitse bombardement op 12 mei 1940.
De F-4 bleek niet meer herstelbaar zoals hier wel goed te zien is.
Op deze foto de F-4 in betere tijden tijdens oefeningen.
De rood-wit-blauw-oranje rozet zit nog op de romp.
Dus is deze foto tussen mei 1939 en juli 1939 op Vliegkamp De Mok gemaakt.
De F-5 met c/n 5591 in volle vlucht en aan MLD afgeleverd op 26 juni 1939.
De standplaats was het Alkmaarder Meer en zal later behoren tot de groep die naar Nederlands Indië gaat.
De F-5 raakte op 12 mei 1940 in gevecht met maar liefst 3 Duitse Junkers Ju 88 vliegtuigen.
Dat een goede en volledige bewapening helpt blijkt wel:
Eén Duits toestel werd neergehaald en twee andere Luftwaffe toestellen vluchten weg.
Het luchtgevecht vond plaats niet ver van Vliegpark Bergen (NH).
Dezelfde F-5 taxiet met stilstaande motor uit in de Noordzee.
Ook deze F-5 behoort tot de groep die via de haven van Birkenhead verscheept wordt naar Ned. Indië.
Birkenhead ligt in de monding van de Mersey ten noorden van Wales.
Op 12 maart 1942 werd de F-5 tijdens Japanse acties in de buurt van Soerabaja vernield.
Nog een opname van de F-5 naar een prachtige gouache van Thijs Postma.
Hier wordt het stevige luchtgevecht op 12 mei 1940 ter hoogte van Bergen fantastisch weergegeven.
De F-6 c/n 5592 wordt op 28 augustus1939 afgeleverd op Marine Vliegkamp (MVK) Alkmaarder Meer.
Het toestel gaat op 14 mei 1940 met een grote groep naar Engeland en door naar MVK Morokrembangan i Nederland-Indië.
Op 12 maart 1942 volgt een Japans bombardement en is de F-6 definitief uitgeschakeld.
Helaas hebben er (nog) geen foto van de F-6.
Op deze foto staat de F-7 c/n 5593, in dienst gesteld op 28 augustus 1939 en geplaatst op MVK De Mok Texel.
Met behoorlijke beschadigingen na een Luftwaffe bombardement bevindt de F-7 zich hier op deels droog zand.
De mobilisatietijd is al ingegaan.
Merkwaardig is de situatie vanwege de Nederlandse soldaat met een witte band om zijn linkerarm.
Tevens bevindt zich een ander watervliegtuig van MLD zich op zijn kop in het water.
Een zeer dichtbij gemaakte foto van de F-7 met de instapmarkering.
Dit alles ter voorkoming van het beschadigen van de instapplek en de verdere romp die van linnen gemaakt is.
Het Luftwaffe bombardement op MVK De Mok schakelde op 11 mei 1940 de F-7 uit.
Merkwaardig zijn de op de romp aangebrachte draadjes.
Dat kan met een onderzoek te maken hebben. Maar welk?
De F-7, werd ook voor instructiedoeleinden gebruikt op Marine Vliegkamp De Mok op Texel.
De beschildering van het staartvlak en richtingsroer is nog niet geheel voltooid met betrekking tot. de oranje kleur.
Of hebben we toch te maken met een lichte tussentijdse beschadiging.
Op 11 mei 1940 volgde in ieder geval een stevig Luftwaffe-bombardement. Daarbij was ook de F-8 bij betrokken.
Op 20 november 1939 wordt c/n 5608 afgeleverd als F-16 die, zoals op deze foto te zien is, strandt. Dit gebeurde ergens tussen eind november en mei 1940
Het vond plaats op het strand van Egmond aan Zee en trok heel veel belangstelling.
Gezien de nette kleding kan dit zo maar op een zondag zijn vastgelegd en lag hij er al even, gezien de afrastering die is aangebracht.
Deze F-16 was gestationeerd op Hulpvliegkamp Alkmaarder Meer en werd vernietigd op 12 mei 1940.
Vrij bijzonder is deze laatste foto van de F-19, hier nog met de zeer tijdelijk met de rood-wit-blauw-oranje rozet.
Immers, rond oktober 1939 in oranje mobilisatiekleuren omgeschilderd.
De kist, met c/n 5594 werd op 28 augustus 1939 op MVK De Mok afgeleverd als F-19 en na de Duitse beschietingen redelijk gerepareerd.
Op 14 mei via Frankrijk naar Engeland gevlogen en vandaar verscheept naar Nederlands Indië.
Op MVK Morokrembangan bij Soerabaja vernietigd. (Andere bronnen geven aan dat het toestel op MVK De Mok is vernietigd op 12-05-1940)
Model op ware grootte van de toekomstige metalen C.XV-W.
Niet gebouwd.
De staartvlakken van alle C.XIV-W verkenners hadden al geen rood wit blauwe uitmonstering meer op het staartvlak dat werd toch oranje.
Een belangrijk gegeven was ook dat grote haast in de leveringen zat en zeker ook in de vastlegging van gegevens en foto's.
Vandaar dat soms wisselende informatie beschikbaar is omtrent welke verkenners vernietigd werden in Nederland en in Ned.Indië en wanneer.
De F-3 met c/n 5589 werd op 5 mei 1939 afgeleverd en gestationeerd op MVK Alkmaarder Meer.
Tijdens het vertrek via Frankrijk naar Engeland bleef de F-3 in Calshot bij Southampton in Engeland achter.
Daar werd het de manche sleper (ook doelwitsleper genaamd) voor schietoefeningen.
Op 1 maart 1941 werd de F-3 na bewezen diensten afgevoerd.
Op 29 november 1939 wordt c/n 5609 afgeleverd als F-17 op Marine Vliegkamp (MVK) Veere en vertrekt op 14 mei 1940 via Frankrijk naar Engeland.
Daarna verscheept naar Nederlands Indië en bij Morokrembangan vernietigd in maart 1942.
Op 6 december 1939 wordt c/n 5610 afgeleverd als F-18 op MVK Alkmaarder Meer en vertrekt op 14 mei 1940 via Frankrijk naar Engeland.
Daarna verscheept naar Nederlands Indië en bij Morokrembangan vernietigd in maart 1942 tijdens de Japanse inval.
C/n 5595 werd op 28 augustus 1939 afgeleverd op Alkmaarder Meer of Veere als F-20.
Op 10 januari 1940 ter hoogte van Scheveningen beschoten door een Frans schip ondanks oranje beschildering.
Gerepareerd en op 13 mei 1940 op Alkmaarder Meer maar opnieuw beschadigd of in de buurt van Veere.
Blijkbaar goed genoeg voor vlucht via Frankrijk naar Engeland en verscheept naar Nederlands-Indië op MVK Morokrembangan vernield.
(Ook hier speelt de onduidelijkheid over de vernietiging plaatsvond in Nederlands-Indië of in Nederland)
Met c/n 5596 wordt op 28 augustus 1939 op MVK Veere de F-21 afgeleverd.
Die wordt tijdens een Duitse aanval op 12 mei 1940 op Vliegkamp Veere totaal vernietigd.
Met c/n 5597 wordt ook op 28 augustus 1939 op MVK Alkmaarder Meer afgeleverd als F-22.
De F-22 blijkt herstelbaar na een kort incident op 12 mei 1940 met een Junkers Ju 88.
Op 14 mei 1940 voegt de F-22 zich bij de groep die vertrekt via Frankrijk naar Engeland.
Daar wordt de verkenner verscheept naar Ned. Indië en uiteindelijk op Morokrembangan in maart 1942 vernield.
(Ook hier is sprake van het mogelijk neerstorten van de F-22 vanwege het Ju 88 incident).
C/n 5598 wordt op 30 aug 1939 geleverd als F-23 op MVK Veere en ziet kans op 14 mei 1940 te vluchten.
Vandaar via Frankrijk naar Engeland en verscheept naar Nederlands Indië en vernield in maart 1942.
De laatste uit de serie is c/n 5599 afgeleverd 14 sep.1939 als F-24 op Marine Vliegkamp Veere.
De verkenner wordt totaal vernield tijdens het Ju 88 incident op 12 mei 1940 en kan niet hersteld worden.
DIT ZOU HET LAATSTE TOESTEL ZIJN VAN DE VELE BIJ FOKKER GEBOUWDE C-VERKENNERS.
Graag zouden wij nog wat meer info willen ontvangen over de C.XIV-W, misschien van de Marine Luchtvaart Dienst. Bij voorbaat dank.
Hieronder een korte lijst van de geschiedenis van F-8 t/m de F-15 bij gebrek aan foto's en magere informatie in verband met .de naderende oorlog.
Heeft u aanvullingen of opmerkingen over deze pagina?
Ga naar het contactformulier en stuur het ons op.
Alles is welkom! Foto's en teksten zullen we met bronvermelding plaatsen.