Fokker F.28 Fellowship

F.28

De Fokker F.28 Fellowship

In begin van de 60^e jaren Fokker realiseerde zich dat de tijd daar was voor een nieuw vliegtuig. Fokker had na de succesvolle F 27 Friendship een uitgebreid marktonderzoek uitgevoerd en veel tijd in de ontwikkeling gestoken van een nieuw type commuter vliegtuig. Uiteindelijk kwam Fokker met de F.28, een toestel welke langzamer was dan zijn concurrenten, maar wél onderhoudsvriendelijker en op 85% van de luchthavens terecht kon die door de DC3 en F.27 werden bediend.

Op 28 april 1962 onthulde Fokker de details van de F.28 Fellowship tijdens de luchtvaartshow in Hannover.
Een nieuw vliegtuig, niet als opvolger van de F.27 maar bedoelt als aanvulling.
Beide types hebben dan ook jarenlang hun eigen productielijn bij Fokker op Schiphol gehad. De F.28 was speciaal ontworpen om van kleinere, regionale vliegvelden te opereren en te vliegen op korte of middellange afstanden. Een bijzonderheid van dit toestel is de toepassing van een “speedbrake” welke was ingebouwd in de staart. Een toepassing welke normaal alleen gebruikelijk was in de militaire luchtvaart en het toestel in staat stelde om effectief en snel te kunnen dalen.

Het was bij Fokker het eerste passagiersvliegtuig dat werd aangedreven door twee gasturbines (straalmotoren).
Het was een laagdekker waarbij de twee Rolls Royce Spey motoren achter aan de romp waren gemonteerd.
Het horizontale stabilo werd bovenop het kielvlak gemonteerd als een T staart.
De eerste versie van de F.28 kon 65 passagiers vervoeren, een latere verlengde versie 85 passagiers.
Het model op zich was niet revolutionair, er vlogen al drie vliegtuigtypes rond in dezelfde uitvoering: de Franse Caravelle uit 1959, de Amerikaanse DC-9 uit 1965 en de Engelse BAC-111 uit 1963.
Moedig dat Fokker de strijd aandurfde met deze drie concurrenten die dezelfde passagierscapaciteit hadden.

Voor de bouw van het toestel werd samengewerkt met Hamburger Flugzeugbau (voorheen Blohm & Voss), Vereinigte Flugtechnische Werke (VFW) beide uit Duitsland en Short Brothers & Harland uit Belfast (Noord-Ierland).

Fokker bouwde de neus sectie, de Duitsers bouwde het voorste en achterste rompgedeelte en staart. Terwijl Shorts in Ierland de vleugels voor hun rekening namen.

De financiering werd gedragen door de Nederlandse regering welke 50% van het Nederlandse gedeelte voor hun rekening namen en de Duitse regering die 65% van het Duitse gedeelte voor hun rekening nam. De rest kwam uit eigen kapitaal van Fokker en de partners.

De eindassemblage werd uitgevoerd op Schiphol Fokker fabriek

Als erkenning voor het werk van chefontwerper J.H. Greidanus werd het eerste prototype PH-JHG genoemd en maakte zijn eerste vlucht op 9 mei 1967. De bemanning bestond uit de testpiloten Andreas ("Jas") Moll (gezagvoerder), Abe van der Schraaf en boordwerktuigkundige Cees Dik. De vlucht vond plaats vanaf Schiphol en duurde 1 uur en 25 minuten.

Er zijn 243 Fellowships gebouwd in een aantal versies voor
luchtvaartmaatschappijen, luchtmachten en staatshoofden.

Er zijn in totaal 10 verschillende F28 types ontworpen waarvan en 7 zijn geproduceerd en drie die niet verder kwamen dan de tekentafel en dus nooit zijn gebouwd.

F.28 Mk 1000 (F28-1000)

Een maximum capaciteit van 70 passagiers. Bewijs van Luchtvaardigheid verkregen op 24 Februari 1969. De vrachtuitvoering 1000C had een grote laaddeur op het hoofddek.

F.28 Mk 2000 (F28-2000)

Een Mark 1000 met een verlengde romp van 57 inches (1.4 m) voor de vleugel en 30 inches (0.76 m) na de vleugel, 79 maximum passagiers en maakte op 28 April 1971 zijn eerste testvlucht en verkreeg het Bewijs van luchtwaardigheid op 30 August 1972.

F.28 Mk 3000 (F28-3000)

Een Mark 1000 met een 60 inch (1.5 m) verlengde vleugel. Bewijs van Luchtwaardigheid op 19 Juli 1978. De vrachtuitvoering 3000C had een grote vrachtdeur op het hoofddekvariant en bleek een succesvol variant te zijn met een vergrote brandstof capaciteit.

F.28 Mk 4000 (F28-4000)

Verkreeg het bewijs van luchtwaardigheid op 13 December 1976. Gebouwd op het model Mark 2000 met twee over de vleugel uitgangen aan beide zijde. De vleugels werden met 60 inches (1,500 mm) verlengd en kreeg een capaciteit van 85 passagiers.

F.28 Mk 5000 (F28-5000)

De intentie was om de korte romp van de Mk 3000 te combineren met een grotere vleugel met voorvleugel slats. Ook zouden de meer krachtige Rolls-Royce RB183 Mk555-15H worden gebruikt. Ofschoon werd verwacht dat het goed zou presteren op korte landingsbanen door zijn superiore motorvermogen, werd het project verlaten.

F.28 Mk 6000 (F28-6000)

Eerste vlucht op 27 September 1973. Het toestel had de langere romp van de

Mk 2000/4000 met de grotere vleugel en voorvleugel slats en kreeg zijn luchtwaardigheid op 30 Oktober 1975. Twee werden er gebouwd waarna het project werd verlaten..

F.28 Mk 6600 (F28-6600)

Ontworpen, maar nooit gebouwd.

Op dit moment (april 2020) zijn er nog 40 fellowships in actieve dienst bij een aantal airliners, luchtmachten en staatshoofden.

Klik op de foto om de foto te vergroten

0

De F.28 Fellowship, die in de zestiger jaren door Fokker ontwikkeld werd, is een van de weinige straalverkeersvliegtuigen, die op kleinere, slechte vliegvelden gebruikt kan worden.
De typerende luchtremmen in de staart zorgen voor een stabiele, langzame naderingsvlucht. Het toestel is bijzonder economisch op de kortere afstanden.
Luchtvaart-maatschappijen en regeringen in Noorwegen, Nederland, Zweden, Australië, Nigeria, Indonesië, Columbia, Argentinie en in de Verenigde Staten hebben reeds F.28's in gebruik, terwijl vele operators grote belangstelling voor dit type aan den dag leggen.
De F.28 wordt in twee versies momenteel (rond 1970) op de markt gebracht, nl. de MK 1000 voor 65 passagiers en de verlengde MK 2000 voor 79 passagiers.
Een versie met een vergrote vrachtdeur, alsmede een met een gewijzigde vleugel, met slats en grotere spanwijdte waren bij Fokker-VFW in ontwikkeling.
Button
01

Cn11001.
Het prototype PH-JHG in de landing na zijn eerste vlucht.
JHG achter de PH stond voor Johan Hendrik Greidanus, de chef constructeur van de F.28.
Button
02

De drie prototypes op het platform bij Fokker, van boven naar beneden:
• het derde prototype PH-MOL Cn11003,
• het eerste prototype PH-JHG Cn11001,
• het tweede prototype PH-WEV Cn11002.
Button
03

De PH-JHG werd in 1973 omgebouwd tot F.28 Mark.6000 met slats, beweegbare vleugelneuzen.
Button
04

De flaps aan de achterzijde van de vleugel van de PH-JHG zijn duidelijk zichtbaar en zijn een belangrijk deel van het start en landings proces. Gedurende de start en landing, zorgen de flaps samen met de de slats aan de voorzijde voor meer lift.
Button
05

De PH-JHG vliegt hier in een nieuw kleurenschema als testvliegtuig voor de avionica van de toekomstige Fokker 100.
Button
06

Cn11002.
Het tweede prototype de PH-WEV, op de air show in Farnborough, 22 september 1968.
De letters ‘WEV’ achter de PH stonden voor Wevers, de achternaam van Frans Wevers, projectieleider van het F.28 (proto)programma.
Button
07

Cn11003.
Het derde prototype de PH-MOL in de landing.
‘MOL’ achter de PH stond voor de achternaam van de chef testvlieger van Fokker, “Jas” Mol.
Button
08

De PH-MOL met een nieuw kleurenschema.
Button
09

De PH-MOL is na zijn periode als prototype, tientallen keren verhuurd geweest aan operators, hier voor het Britse Air Anglia.
Button
10

Cn11004.
De eerste F.28 klant was het Duitse LTU, hier met registratie D-ABAQ.
Button
11

Cn11008.
Op 4 september 1969 nam Martinair deze kist in gebruik als PH-MAT.
Button
12

Cn11009.
De I-TIAP van Alinord.
Button
13

Cn11012.
De C-GQBR van het Canadese Inter Canadian.
Button
14

Cn11013.
Over de smaak van het kleurenschema van de F-GIAI van Palair Macedonian valt te twisten.
Button
15

Cn11014.
Na een crash in 1975 van een Itavia F.28 ging de cockpit naar het Canadese CAE om te worden omgebouwd als flightsimulator voor Fokker.
De betreffende Itavia kist was de I-TIDA.
Button
16

Voor zover bekend is de F.28 flightsimulator de enige flightsimulator gebouwd van een originele cockpit.
Button
17

De F.28 flightsimulator in de laatste huisstijlkleuren van Fokker.
Hier opgesteld in het Fokker trainingscentrum voor F.28 vliegers.
Button
18

Cn11020.
De TC-53 was en cargo versie met een grote vrachtdeur linksvoor.
De TC-53 heeft 44 jaar gevlogen voor de Argentijnse Luchtmacht, van 1975 tot 2019.
Button
19

Cn11025.
De VH-FKC van het Australische MMA.
Button
20

Cn11029.
De Indonesische oliemaatschappij Pertamina vloog met deze PK-PJU.
Button
21

Cn11038.
Transair was de eerste gebruiker in Canada van de F.28 met de C-FTAY.
Button
22

Cn11042.
De Indonesische luchtmacht vloog onder andere met de A-2801.
Button
23

Cn11045.
De PH-PBX was de regerings-Fellowship in VIP uitvoering.
Het koninklijk huis en de regering gebruikte deze F.28 voor buitenlandse trips.
Zie het F.28 VIP artikel op de pagina Bibliotheek (PDF)
24

Cn11046.
De LV-LRG van het Argentijnse Aerolineas Argentinas.
Button
25

Cn11048.
De PH-ZBM werd door Fokker enkele maanden gebruikt als demonstratievliegtuig voor potentiële F.28 klanten.
Button
26

Cn11048.
Deze kist ging, na als demonstrator te zijn gebruikt, naar Argentinië.
Hier de overzichtelijke cockpit van Cn11048.
Button
27

Cn11049.
Operator Air Niugini vloog met de P2-ANB.
Button
28

Cn11054.
De Indonesische maatschappij Garuda heeft in het gehele F.28 tijdperk met meer dan 30 F.28’s gevlogen.
De PK-GVD was er daar één van.
Button
29

Cn11058.
De TC-JAP van THY.
Button
30

Cn11061.
Garuda ruilde een aantal bestaande F.28’s in en kocht nieuwe.
De ingeruilde Garuda F.28’s werden bij Fokker Woensdrecht als nieuw omgebouwd voor de Amerikaanse maatschappij Piedmont.
Hier de N280N voor Piedmont.
Button
31

Cn11065.
Aero Peru F.28 als OB-R-1018.
Button
32

Cn11068.
Het Zweedse Linjeflyg vloog met een twintig Fellowships waarvan hier de tweede als SE-DGB.
Button
33

Cn11077.
De 9G-ACA van het Afrikaanse Ghana Airways vloog met deze Mark 2000 verlengde versie van de F.28.
De Mark.2000 kon 79 passagiers vervoeren in plaats van de 65 in de standaard Mark 1000.
Button
34

Cn11081 & Cn11080.
Twee Fellowships voor Air Gabon, de TR-LSU met Cn11081 en de TR-LST met Cn11080.
Button
35

Cn11084.
De VH-ATG was van het Australisch Department of Transport.
Dit was een kalibratiemachine om onder andere het ILS (Instrument Landing System) te kalibreren.
Button
36

Cn11088.
De M28-01 was een VIP uitvoering van de Maleisische regering.
Button
37

Cn11092.
Dit was de eerste van twee productiemachines in de Mark.6000 uitvoering met slats.
De 5T-CLF van Air Mauritanië had ondertussen weer vaste vleugelneuzen.
Button
38

Cn11092.
Deze kist was als PH-SIX eigendom van Fokker en verhuurd aan NLM Cityhopper.
Hier heeft Cn11092 nog wel de slats of beweegbare vleugelneuzen.
Button
39

Het Keniaanse Jetlink vliegt nog steeds (april 2020) met de 45 jaar oude 5Y-JLA.
Button
40

Cn11097.
De TU-TIM staat hier aan de rand van het Parijse vliegveld Le Bourget.
Button
41

Cn11100.
De 100e F.28 ging naar de Luchtmacht van Peru, had de registratie 390.
Button
42

Vrachtuitvoering van deze Air Gabon F.28.
Button
43

Cn11102.
Deze F.28 was voor Air France/TAT met registratie F-GEXX.
Button
44

Cn11112.
Tame uit Ecuador vloog onder andere met de HC-BZU.
Button
45

Cn11114.
De XY-ADW begon zijn carrière bij Burma Airways in 1977.
Toen het land Myanmar ging heten werd Burma Airways, Myanmar Airways.
Dit was een F.28 in de Mark.4000 uitvoering voor 85 passagiers, de grootste versie van de F.28.
Button
46

Cn11124.
De S2-ACV voor Biman uit Bangladesh.
Button
47

Cn11128.
De SE-DGM van het Scandinavische SAS.
Button
48

De Iran Asseman Airlines F.28 staat hier op het platform bij Fokker met de fabrieks of invliegregistratie PH-EXR.
Button
49

Cn11136.
De 3D-ALN Royal Swazi F.28.
Button
50

Cn11138.
NLM Cityhopper opereerde jarenlang met vier Fellowships waarvan de PH-CHB er één was.
Button
51

Cn11140.
De PH-CHF in het nieuwe kleurenschema van Cityhopper.
Button
52

Cn11143
Een F.28 van het Deense Cimber, met de fabrieksregistratie PH-EXZ.
Button
53

Cn11145.
De Argentijnse Marine vloog met de 5-T-20 in een cargo uitvoering.
Button
54

Cn11149.
De Amerikaanse N106UR in een kleurrijke Empire-beschildering.
Button
55

Cn11150.
De 5-T-21 in sobere kleuren van de Argentijnse Marine.
Button
56

Cn11165.
De FAC1140 van het Colombiaanse Satena.
Button
57

Cn11184.
De voormalige Belgische DAT (Delta Air Transport) vloog met de OO-DJB. De luchtvaartmaatschappij werd later omgedoopt tot DAT Belgian Regional Airline en overgenomen door het inmiddels ter ziele gegane Sabena.
Button
58

Cn11187.
Deze kist had de Ghanese registratie 9G-ADA.
Button
59

Cn11203.
De HL7265 van Korean Air.
Button
60

Cn11221.
Makkelijk uitstappen van de geïntegreerde trap die in de passagiersdeur was ingebouwd.
Mid Pacific Air N281MP.
Button
61

Cn11229.
Het Kenyaanse SAX vliegt al jaren met de nog steeds actieve 5Y-EEE die 35 jaar oud is (april 2020).
Button
62

Cn11232.
De XY-AGA van Burma Airways, tegenwoordig Myanmar Airways.
Button
63

Cn11241.
De laatste gebouwde F.28 ging naar het Zweedse Linjeflyg als SE-DGU.
Button
64

De cabine met 85 stoelen van de Mark.4000 versie van de F.28.
Button
65

In het voorste gedeelte van Hal 1 op Schiphol-Oost vond de montage plaats van de F.28.
Overzicht uit 1972.
Button
66

De Rolls Royce Spey motor, waarvan er twee de F.28 voortstuwden.
Button