G.1B

De Fokker G.1B

De G1B is bedoeld voor export.

Het proefvliegen vindt in juni 1937 o.a. door de Finnen plaats en in september door de Denen.

Ook Turkije heeft grote belangstelling en test de G1B in september 1938 door vlieger Enver Akaylou.


Uiteindelijk bestellen de Spaanse Republikeinen eerst 12 en daarop volgend een totaal van 26 stuks.

Daar zal dan ook nog voor een deel licentiebouw in zitten.


Door het beëindigen van de Spaanse Burgeroorlog in 1939 wordt de eerste serie, die al in aanbouw is, niet afgenomen.

De Nederlandse regering geeft ook geen toestemming om aan de Nationalisten te leveren.

Ook een sluiproute via Estland biedt geen soelaas.


Finland neemt in 1939 de order van Spanje over voor tenminste 12 maar tenslotte 26 jachtkruisers.

Dan komt er vertraging vanwege het niet leveren van de 20 mm Madson kanonnen.

Dat wordt nog deels opgevangen door in de neuskoepel 4 Browning FN 7.9 mm mitrailleurs in te bouwen.

Die eerste serie blijf dus nog een tijd op Vliegveld Schiphol staan en zal uiteindelijk door LVA worden ingelijfd.


Denemarken bestelt er in 1939 in licentie 12 met de naam IVK maar de capitulatie van Nederland en Denemarken verhindert de licentiebouw.

De Zweden kopen op 30 maart 1940 nog 18 jachtkruisers met Bofors bewapening en aanduiding B7 en S13.

Ook hier is de Nederlandse capitulatie de spelbreker en Fokker mag ook niet aan het neutrale Zweden leveren.


De rol van G1B bij LVA wordt elders op de site beschreven, evenals die van de Duitse Luftwaffe en Royal Air Force.


Klik op de foto om de foto te vergroten


Overzicht Fokker G1B

In onderstaand overzicht hebben wij uit diverse bronnen de belangrijkste wapenfeiten van de G1 weergegeven.
Voor aanvullingen of correcties houden wij ons natuurlijk aanbevolen.
Bronnen spreken zich regelmatig tegen of vermelden andere 'feiten'.

Registr. Constructie-nr Het verhaal van dit vliegtuig
340 5419 De 340 c/n 5419 wordt ingevlogen op 16 maart 1937. Het is een kleinere versie van de G.1A en is bedoeld als exportversie. De eigenaar blijft voorlopig het Fokker bedrijf dat er veel beproevingen op loslaat, bijvoorbeeld de start en landingsproeven in maart 1939 op vliegveld Welschap Eindhoven. Daarna volgen beproevingen op de vliegvelden Soesterberg en Schiphol. Voorvliegers zijn de Tsjech Karel Mares, de Nederlander/Duitser Emil Meinecke en Gerben Sonderman. De beoogde leveringen aan de Spaanse Republikeinen gaan niet door vanwege het einde van de burgeroorlog. Ook levering aan Zweden, Finland en Denemarken gaan niet door. Deze landen krijgen, net als Nederland, steeds grotere problemen vanwege de naderende oorlog. De twee Hispano Suiza 14 motoren van 750 pk worden al snel vervangen door Pratt & Whitney Twin Wasp Jr motoren, ook met 750 pk. Alle G.1B jachtkruisers uit de serieproductie krijgen deze motoren. In de neus komen vier FN Browning mitrailleurs van 7.9 mm en nog een zelfde mitrailleur in de staartkoepel. Begin 1940 zal de X-2 worden overgedragen aan de LVA en krijgt het registratienummer 340. Op 10 mei 1940 maken de Duitsers de 340 in een militaire loods op Schiphol buit en zal vervolgens wel of niet in brand vliegen. Bronnen spreken elkaar tegen.
341 5557 De 341 wordt ingevlogen op 3 april 1939, als eerste seriemachine officieel voor export naar Estland maar bedoeld voor Spanje. Op 11 november 1939 krijgt de G.1B de registratie 341 en op 23 november 1939 volgt nog een zogenaamde nalevering. Het toestel krijgt een radiomast en is effen groen gespoten en was dus duidelijk bedoeld voor Spanje. Op 16 januari 1940 neemt LVA het toestel over en vliegt het naar vliegveld Soesterberg. Daar vindt een landingsongeval plaats waardoor de 341 nog tot in mei 1940 ter reparatie staat bij Fokker op Schiphol. Het wachten is dan ook nog op de beschikbare bewapening. De 341 komt in de rij van zes G.1B jachtkruisers met oranje driehoeken. De groep bestaat dan uit de 341, de 342, de 343, de 346, de 347 en de 348. Uiteindelijk nemen de Duitsers de 341 over en wordt de schade alsnog verder gerepareerd.
342 5559 De 342 wordt ingevlogen op 8 mei 1939 en is bestemd voor Estland d.w.z. voor Spanje. Deze G.1B is driekleurig gecamoufleerd, heeft een radiomast en komt ook in de beroemde rij van zes te staan op Schiphol. De bewapening laat lang op zich wachten maar uiteindelijk komen vier 7.9 mm F.N. Browningmitrailleurs in de neus en 1 mitrailleur in de staartkoepel. De 342 wordt pas op 13 mei 1940 aan LVA afgeleverd. De vlieger wordt 2e Lnt.vl. F. Droste en staartschutter Sgt. J. Staal en zij beginnen met verkenningsvluchten op 13mei 1940 van 17.00 tot 19.00 uur vanaf vliegveld Schiphol, dit samen met de 343. Op 14 mei 1940 verricht de 342 dezelfde verkennings en patrouillevluchten ook vanaf Schiphol tussen 07.00 en 08.00 uur. Daarvan komt de 342 uiteindelijk beschadigd terug op Schiphol en valt na de capitulatie in Duitse handen. Het is onzeker of de 342 nog verder hersteld is en nog in dienst van de Luftwaffe gevlogen heeft. In ieder geval is deze 342 op 14 mei 1940 afgeschreven en is de laatste nog vliegende G.1 van de LVA geweest.
343 5560 Deze kist wordt op 30 juni1939 ingevlogen en is bestemd voor Estland d.w.z. Spanje. Ook deze G.1B is in effen groen (Spaans groen) gespoten en al op 11 november 1939 bij de LVA afgeleverd. Ook deze 343 heeft in de befaamde rij van zes toestellen zonder bewapening op Schiphol gestaan. Samen met de 342 vliegen 2e Lnt.vl. Govert Steen en staartschutter Sgt. J. Kentie hetzelfde programma. Op 14 mei 1940 wordt de 343 na de capitulatie in brand gestoken langs de Rijksweg Amsterdam- Den Haag. Ook op 14 mei 1940 wordt de 343 derhalve bij de LVA afgeschreven.
344 5561 De 344 is nooit aan LVA afgeleverd en het is dus in zekere zin dus een virtuele aanduiding. De jachtkruiser is bijna afgebouwd en staat in de noodlocatie van Fokker ‘Blaauwhoedenveem-Vriezenveem’ aan de Distelweg in Amsterdam Noord wordt hij buitgemaakt en afgebouwd door de Duitsers. De bovengenoemde locatie zal al gauw een bijzondere rol gaan spelen in het herstellen en voltooien van vele Fokkers.
345 5563 Deze kist maakt de eerste vlucht op 14 augustus 1939 en krijgt op 23 oktober 1939 de LVA registratie 345. Tussen 23 oktober en 21 december 1939 vliegt Fokker-invlieger Gerben Sonderman de 345 in. Daarbij wordt het N.L.L. Nationaal Luchtvaart Laboratorium ingeschakeld. Over de rechtervleugeltip worden witte strepen aangebracht. Het toestel is dan vanwege de exportplannen met Spanje in effen groen gespoten. Door het mislukken de export wordt op 16 februari 1940 de 345 aan LVA afgeleverd. Op 8 mei 1940 staat hij in depot op noodvliegveld Ockenburg bij Den Haag. De bewapening moet nog komen en de 345 kan op 10 mei 1940 niet wegvliegen. De baan is door de vele vliegtuigen die er staan, landen of neerstorten volledig geblokkeerd. De Duitsers maken hem buit na 14 mei 1940 en transporteren hem naar Duitsland. Daar stort hij in november 1941 neer bij Köthen, ten noorden van Leipzig.
346 5566 De 346 maakt de eerste vlucht op 13 mei 1940 en wordt onmiddellijk overgedragen aan LVA. De jachtkruiser is driekleurig gecamoufleerd en voorzien van een radiomast en van spinners. Ook deze G.1B staat heel lang op Schiphol in de serie van 6 toestellen die eerst op uitvoer wachten. Op 13 en 14 mei 1940 wordt meegevlogen met diverse patrouille en verkenningsvluchten. De vaste uitvalsbasis is dan vliegveld Schiphol. Alleen de vlieger is ons bekend: Sgt. C. Ottes. Van de staartschutter is ons niets bekend. Tenslotte botst de 346 tegen de 343 op 14 mei 1940 waarbij de 346 beschadigd raakt. Op 15 mei 1940 wordt de 346 buitgemaakt door de Duitsers en krijgt registratie TD+KC.
347 5578 De 347 wordt ingevlogen op 18 september 1939 en is bestemd voor Estland (dus voor Spanje). Ook deze G.1B verblijft op Schiphol vrij lang in de groep van zes toestellen. Het toestel is eerst op 14 mei 1940 volledig inzetbaar maar is onbewapend.(?) De 347 staat dan ingedeeld bij de 4e JaVA op Schiphol waar de laatste G.1 toestellen vertoeven. De LVA beslist om de G.1B niet meer in te zetten. Dus valt deze in Duitse handen. Er is wel nog sprake van een noodlanding bij Gorinchem.
348 5579 De 348 wordt op 2 oktober 1939 ingevlogen en blijft onbewapend op Schiphol in de eerdergenoemde rij van zes. Aanvankelijk staat ook deze 348 klaar voor levering aan Letland (en dus aan de Spaanse Republikeinen) en later voor Finland. Al de exportpogingen stranden echter vanwege regeringsbezwaren en problemen met wapenleverantie. Uiteindelijk neem de LVA op 25 januari 1940 de 348 over die dan is uitgevoerd in camouflagebeschildering, maar onbewapend is. Op 8 mei 1940 gaat de G.1B in depot op vliegveld Ockenburg waar starten op 10 mei 1940 door de geblokkeerde baan niet lukt. Deelname aan de strijd is dus onmogelijk en op 15 mei 1940 neemt de Luftwaffe op Ockenburg de 348 over. Het verdere lot is ons geheel onbekend.
349 5580 De 349 wordt op 16 januari 1940 ingevlogen en al op 23 januari 1940 overgenomen door LVA. Het steeds hogere tempo waarin het invliegen en de overname door LVA plaats vindt, wordt steeds duidelijker. De 349 is weer geheel effen Spaans groen en ook onbewapend. Wellicht is deze kist op vliegveld Soesterberg buitgemaakt door de Duitsers? In ieder geval heeft de 349 niet meer aan de strijd deelgenomen. Wat de Duitsers ermee gedaan hebben is onduidelijk.
350 5577 De 350 is op 10 mei 1940 in dienst bij LVA, is bewapend en staat paraat op Schiphol. Zelfs op 14 mei 1940 heeft de 350 nog niet deelgenomen aan de strijd. Raadselachtig is dat wel gezien de enorme uitval in van de G.1A toestellen. Op dezelfde dag raakt de op Schiphol geparkeerde G.1B 350 in brand en is daarmee verloren.
351 5568 De 351 staat op 14 mei 1940 bijna gereed bij de Fokkerlocatie Blaauwhoedenveem-Vriezenveem in Amsterdam Noord. De jachtkruiser is terstond bewapend, buitgemaakt door de Duitsers en afgebouwd. Later in dienst van een Duitse vliegschool met de registratie DE+BB en op 9 april verloren gegaan bij het militaire Oostenrijkse vliegveld Zeltweg, zuidwestelijk van Wenen.
352 5573 De 352 staat op 14 mei 1940 bijna gereed op Schiphol. De Luftwaffe maakt hem buit en bouwt de jachtkruiser af. Daarna komt de ex 352 in Duitse dienst.
353 5581 De 353 is bijna gereed op Blaauwhoedenveem-Vriezenveem, Hij is dan al bewapend, buitgemaakt en afgebouwd op 15 mei 1940 en gaat naar de Luftwaffe. Daarna gaat de ex 353 in Duitse dienst.
354 5572 De 354 wordt op 9 februari 1940 ingevlogen en op 16 februari 1940 zonder bewapening afgeleverd aan de LVA. Op vliegveld Waalhaven wordt de kist in depot gezet tot er bewapening is. Overigens is deze 354 uitgevoerd in eenkleurig groen (van Republikeins Spanje). Op 14 mei 1940 maken de Duitsers de G.1B buit op vliegveld Waalhaven. Dan zit er nog steeds geen bewapening op.
355 5574 De 355 wordt op 23 december 1939 ingevlogen en door LVA overgenomen op 26 januari 1940. Ook deze 355 wordt net als de 354 in effen legergroen afgeleverd. De 355 wordt eind januari 1940 volop ingezet voor diverse schietproeven. Op 14 mei 1940 verdwijnt de 355 in depot op vliegveld Waalhaven Rotterdam. Deze G.1B neemt niet deel aan de strijd. Vreemd want deze kist moet zeker bewapend zijn geweest. Er moet nog een foto zijn van deze 355in LVA kleuren. In ieder geval nemen de Duitsers ook deze G.1B in gebruik.
356 5564 De 356 staat op Schiphol op 14 mei 1940 bijna gereed. De G.1B wordt driekleurig gecamoufleerd en onbewapend klaar gezet voor overname door de LVA. Het toestel wordt buitgemaakt door de Duitsers die hem ook laten afbouwen op Schiphol. Dat zijn dan ook de veranderende verhoudingen. De Luftwaffe moet hem dus nog gebruikt hebben.
357 5596 Op 14 mei 1940 is de 357 bijna gereed voor aanvaarding door de LVA, daar is een foto van. Zoals zovele G.1B jachtkruisers staat ook de 357 opgesteld langs de rijksweg Amsterdam - Den Haag. In deze chaotische dagen geven andere bronnen aan dat de 357 op vliegveld Waalhaven klaar staat. Hoe dan ook, deze jachtkruiser valt op 15 mei 1940 in Duitse handen.
358 5558 De 358 wordt op 19 april 1939 ingevlogen als zogenaamd export prototype. De bestemming zal dan Estland zijn, maar Spanje is de feitelijke bestemming. Op 4 juli 1939 wordt tegen een hangaarddeur gebotst, vermoedelijk van de Fokker Vliegdienst op Schiphol. De oorzaak is weigerende remmen waarna deze G.1B terug naar de fabriek in Amsterdam Noord gaat. Alsof het remincident nog niet genoeg is, belandt de 358 tijdens het transport van Schiphol naar Amsterdam Noord in een zijkanaal. De 358 wordt geborgen en is rond 14 mei 1940, de laatste oorlogsdag, bijna weer gereed. In een hal van Blaauwhoedenveem-Vriezenveem aan de Distelweg in Amsterdam Noord wordt op vervoer gewacht. De Duitse Luftwaffe neemt de jachtkruiser in dank over en zal later de motoren naar Finland doorleveren. Dat kan wat te maken hebben gehad met de Fokker D.XXI jagers die in Finland opereren.
359 5576 De 359 treft ongeveer hetzelfde lot als de 358. De G.1B staat op 14 mei 1940 ook bijna klaar in een loods van Blaauwhoedenveem-Vriezenveem in Amsterdam Noord. De jachtkruiser wordt buitgemaakt door de Duitse Luftwaffe en verder voltooid.
360 5562 De 360 c/n 5562 wordt afgeleverd aan LVA op 10 mei 1940 op Schiphol, bijna gereed maar nog niet bewapend. De tijd is te kort en die bewapening is er nog niet en maakt dus een werkbare aflevering bijkans onmogelijk. Op de laatste oorlogsdag, 14 mei 1940, verbrandt de 360 op een opstelplaats vlakbij de Rijksweg Amsterdam - Den Haag. Deze jachtkruiser valt dus NIET in Duitse handen, zoals veel andere.
361 5575 De 361 is op 10 mei 1940 zo goed als gereed en krijgt een driekleurige camouflage. Ook deze G.1B wordt aan de rand van de Rijksweg Amsterdam - Den Haag opgesteld. Op een foto staat de 361 in de LVA kleuren en omgeven door Duitse soldaten. De jachtkruiser wordt buitgemaakt door de Duitsers en voor de Luftwaffe afgebouwd. Het zal daarbij o.a. zijn gegaan om het inbouwen van de bewapening.
362 5567 De 362 staat op de laatste oorlogsdag voor 90 % gereed bij Blaauwhoedenveem-Vriezenveem. Dit eerder genoemde complex bevindt zich aan de Distelweg niet ver van de Fokkerfabriek in Amsterdam-Noord. De 362 wordt dan buitgemaakt door de Duitsers en afgebouwd voor de Luftwaffe. Uiteraard komt er een Duitse registratie op PB+KC en de oranje driehoeken verdwijnen voor de Duitse kruizen. Met deze G.1B gebeurt iets bijzonders. Het is een van de laatste af te bouwen jachtkruisers. LVA vlieger H. Leegstra en Fokker Ir. Piet Vos maken een plan om met deze G.1B te ontsnappen naar Engeland. In plaats van de gebruikelijke brandstofvoorraad voor het invliegen zien zij kans de brandstoftanks volledig te vullen. Een z.g. proefvlucht op 5 mei 1941 leidt naar het IJsselmeer. De begeleider is invlieger Emil Meinecke. Die raakt in de wolken de PB+KC kwijt, die vervolgens de Noordzee oversteekt en het landingsgestel bij Engeland uitdraait. Er wordt eerst bij Great Yarmouth geland. Op 7 mei 1941 wordt er doorgevlogen naar Farnborough waar de Duitse tekens en registratie worden vervangen door RAF tekens. Uiteindelijk wordt op 14 december 1941 de G.1B gevlogen naar Miles Aviation te Reading, zuidelijk van Londen. Dit voor slechtweer proeven. Daar moet deze G.1B uiteindelijk zijn gesloopt, overigens een lot van vele Fokkers in het Verenigd Koninkrijk in die tijd. Zie ook het krantenartikel hierover.
363 5570 De 363 staat op Blaauwhoedenveem-Vriezenveem voor 90% gereed. De jachtkruiser wordt door de Duitsers buitgemaakt en vanaf 14 mei 1940 afgebouwd. De Luftwaffe geeft hem de registratie NF+UN.
364 5571 De 364 staat ook op Blaauwhoedenveem-Vriezenveem voor 90% gereed. De Duitsers hebben hem buitgemaakt en af laten bouwen. Dit toestel zou voor leverantie van onderdelen gediend hebben, maar dat is niet zeker. Verder reikt onze informatie niet.
------------------------------ -------------------------------
Share by: