Het prototype van de G.1, een tweemotorig aanvalsvliegtuig met twee typerende staartdragers, veroorzaakte grote sensatie op de Parijse luchtvaart-tentoonstelling in 1936. Qua conceptie was dit type zeer revolutionair door zijn bouw en zijn sterke frontale bewapening, die uit twee Madsen kanonnen van 23 mm en twee machinegeweren, ofwel vier Oerlikon kanonnen, of wel acht gesynchroniseerde machine-geweren kon bestaan. De G.1 kreeg voor de oorlog dan ook de bijnaam „de maaier". 

Het prototype (reg. X-2, later mil.nr. 341) werd op 16 maart 1937 op Welschap bij Eindhoven voor het eerst proef gevlogen. 

Het was toen uitgerust met twee spiksplinternieuwe Hispano Suiza 80-02 stermotoren, die tegen elkaar in draaiden! Een principe dat later door de Lockheed Lightning werd overgenomen. 

Doordat er ernstige moeilijkheden met deze prototypemotoren optraden werden ze vervangen door de Pratt & Whitney Twin Wasp (G.1 B). 

Voor de LVA werd een grotere uitvoering voor drie inzittenden, de G.1 A, ontwikkeld, die voorzien was van twee Bristol Mercury VIII stermotoren van 830 pk. Hiervan zijn 36 stuks voor de Luchtvaartafdeling gebouwd. 

Als bewapening voerde dit type acht gesynchroniseerde machinegeweren in de neus en een draaibaar machinegeweer in de conische staartkoepel. 

De LVA G.1 A serie had als registratie 301 - 336. Vele luchtmachten toonden interesse in dit formidabele aanvals- en jachtvliegtuig. 

Republikeins Spanje bestelde in het geheim twaalf G.1 B's, die echter nooit werden afgeleverd doordat de Nederlandse Regering een wapenembargo invoerde. Ze werden echter wel betaald, evenals een order uit Estland (ook t.b.v. Spanje). 

Contracten werden met Zweden, Finland en Denemarken afgesloten, voor respectievelijke levering van 18 en 26 C.1 B vliegtuigen en in Denemarken voor licentiebouw in de staatsfabriek te Klovermarken. 

Niet bekend is, dat Hongarije ook de G.1 bestelde om in licentie door Manfred Weiss in Budapest te worden gebouwd. 

Een serie van 26 G.1 B toestellen, die oorspronkelijk voor export waren bestemd, werd door de Nederlandse Regering voor het uitbreken van de oorlog overgenomen. Bij het binnenvallen van de Duitse troepen werd een aantal gereed zijnde G.1s door het Nederlandse leger in brand gestoken, terwijl de nog in aanbouw zijnde 16 toestellen bij Fokker door de Duitsers werden geconfisqueerd, die als „Zerstorer-Uebungsflugzeug" in de buurt van Wenen werden gebruikt. 

Eén G.1 ontsnapte naar Engeland met Fokker's chef-invlieger Hidde Leegstra en Fokker-Directeur P.J.C. Vos, tijdens een ‘proefvlucht’ vanaf Schiphol, op 5 mei 1941. 

Tussen 1935 en 1936 volgt, na de ontwerpfase van de G.1, de bouw van de mock-up of opbouw.

Er begint al haast te komen en dus volgt al snel de bouw van het prototype met als registratie X-2.

Het formaat wordt voorlopig de iets kleinere versie, later de G.1B genaamd.

De rompvorming, vleugels en het begin van de twee staartbomen zijn duidelijk zichtbaar.

In ieder geval weet de Fokkerfabriek tot de Parijse Salon het toestel goed geheim te houden.

Ook het in een vroeg stadium inbouwen van het instrumentenpaneel en de inhangconstructie van de motoren.

Een grote sprong in het bouwproces.

Vooraan zien we de bouw van de vleugels, en iets verder de vleugelbekleding.

Daarachter de opbouw van de rompen waarbij de vele ramen van het toestel goed zichtbaar worden.

De ramen zouden het tweede bemanningslid extra helpen bij zijn observatie naar boven en naar onder links en rechts.

Veel mensen weer aan het werk.

Fokker bloeit weer!!

Proefopstelling van vier van de acht vaste 7.9 mm mitrailleurs.

Bij de later aan de LVA te leveren G.1A, zullen dat 8 mitrailleurs worden.

Verder zit er in de achterkoepel nog een beweegbare 7.9 mm mitrailleur voor de staartschutter.

Ook zit er een mogelijkheid om twee Deense Madsen kanonnen van 23 mm mee te nemen.

En of dat nog niet genoeg is kunnen er ook bommen mee tot in totaal 400 kg.

En hier de 8-mitrailleur uitvoering, speciaal bestemd voor de G.1A

Al met al een verwoestende jachtkruiser waarvoor ook in het buitenland belangstelling komt.

Als proef is hier een observatiekoepel gemonteerd onder op de romp van de G.1.

Er wordt gedacht aan een extra mitrailleur en een waarnemerspositie voor de bommenrichter.

De conclusie is dat dit tot een teveel aan mogelijkheden zal leiden.

Dus wordt deze “badkuipkoepel”, zoals hij gaat heten verder, niet meer aangeboden.

Immers in de praktijk zullen drie bemanningsleden ruim voldoende zijn en zullen in de praktijk twee al genoeg zijn.

Op deze foto is goed zichtbaar dat de achterkoepel al voldoende schootsveld biedt.

Het is nog niet zo eenvoudig voor die staartschutter om staartbomen en het hoogteroer niet te raken.

Als er geen radio-operateur/waarnemer wordt meegenomen, zit op zijn plek de extra brandstofvoorraad.

De eerste opbouw, van de romp uit naar voren.

Goed zichtbaar is dat de vleugels zeer natuurlijk gaan aansluiten op de staartbomen.

Een goed beeld van de zeer geordende Amsterdamse Fokkerfabriek die met meer orders de wind mee krijgt.

Vooraan het samenbouwen van het achterstuk met de staartvlakken.

Eigenlijk is hier het meest kenmerkende deel van de G.1 te zien.

Achteraan wordt namelijk hard gewerkt aan de staartbomen, die via de vleugel bij de motorgondels eindigen.

Goed beeld van de voorzijde van de jachtkruiser.

Het voorstuk van de cockpit en de neus met de plek voor de mitrailleurs of kanonnen.

Links en rechts zijn ook de motorgondels al zichtbaar.

In het volgende bouwstadium zien we het voordeel van de romp.

En verder de mitrailleurkoepel, de cockpit, de mororgondels en de vleugels.

Het is een gigantische drukte in een van de Amsterdamse hallen van Fokker.

In de periode 1937-1938 ontstaan er door de productieaantallen Amerikaanse toestanden.

Van de BRANDTON begin jaren twintig naar eind jaren dertig de BRANDKRAAN (rechts op de foto).

Van voor naar achter bevinden zich de G.1 's in aanbouw en in verschillende stadia.

Overigens is dit een van de zeer weinige foto’s waarop zoveel toestellen tegelijk zichtbaar zijn.

Aan de rechterzijde wordt ook hard gewerkt aan de Fokker D.XXI, registraties die met de 2 beginnen.

De D.XXI en de G.1 zullen als tijdgenoten de meidagen van 1940 ingaan.

Van voor naar achter gezien: de middensectie van de G.1.

Opbouw van de cockpit, motorgondels en voortzetting van de romp.

November 1936 Parijs, de Luchtvaart Salon.

De grote presentatie van het prototype (of nog de Mock-up) van de G.1.

Bij de internationale pers komt dit toestel wel binnen.

De dubbele staartboom trekken de aandacht en ook de vele mogelijkheden qua bewapening.

Op de volgende foto staan alvast een aantal mogelijkheden.

Aanvalsvliegtuig tweemotorig.

FOKKER G.1

Motoren Hispano-Suiza type 80-02  van 750 pk

Bewapening

2 kanonnen vast "Madsen " kaliber 23 mm

capaciteit 400 schoten per minuut

2 mitrailleurs vast "Madsen" kaliber 7.9 mm

capaciteit 1200 schoten per minuut.

1 mitrailleur 7.9 mm in de roterende schroefas

capaciteit 1200 schoten per minuut.

SNELHEID 470 KM/ UUR 

Nogmaals de Parijse Salon van 1936 waarbij de donkere borden nu in wit zijn uitgevoerd.

Altijd goed om op een beurs of tentoonstelling bij een grote buurman te staan.

Immers dat mag de USSR de Sovjet Unie toch wel genoemd worden.

Karel Mareš bij het prototype van de G-1 op vliegveld Welschap bij Eindhoven in maart 1937. 

Deze unieke foto is bewaard gebleven in Tsjechië en werd in 2020 opgespoord en aangereikt door Stanislava Moravcová van het Hornické muzeum Příbram. Welbedankt!   

Links de jonge invlieger Gerben Sonderman, die ook bij de LVA vliegt, klaar om in de G.1 te stappen die proefdraait met een monteur in de cockpit.

Rechts staat de wat oudere vaste Fokker invlieger Emil Meinecke.  

De X-2 gaat met nog draaiende motoren terug naar de Fokkerhangaars op Schiphol.

Twee Fokkermonteurs hollen met de jachtkruiser mee om de richtingsroeren vlak te houden.

Vermoedelijk zitten op deze G.1 nog Hispano-Suiza stermotoren van 750 pk.

Nog wat basis gegevens zijn de volgende :

    • Spanwijdte 16.5 m Lengte 10.3 m. Hoogte 3.3-3.6 m. Vleugeloppervlak 35.7 m2

    • Leeggewicht 3250 kg. Vlieggewicht 4400 -4750 kg

    • Max. snelheid 435 km/uur. Kruissnelheid 364 km/uur. Plafond 9400 m(!)

    • Vliegbereik 1400 km. Vliegduur 4 uur.

    • Bewapening 2 X 23 mm Madsen kanon en 2X Browning mitrailleurs 7.9mm VOOR.

    • ACHTER 1 beweegbare Browning 7.9 mm. 

    • Later ook 4 vaste mitrailleurs 7.9 mm VOOR in plaats van het Madsen kanon.

Inmiddels tot stilstand gekomen op het Fokkerplatform, met zicht op de bebouwing van Ringvaart- Haarlemmermeer.

Op dat complex, zuidelijk van het vliegveld Schiphol, heeft Fokker inmiddels twee hangaars.

Vermoedelijk de uitstapprocedure van de piloot, in dit geval invlieger Gerben Sonderman.

Let op de aangehechte parachute. Immers invliegen is een risicovollere operatie.

Het begin van de uitstapprocedure.

De eerste of een van de eerste proefvluchten.

Let op de grote publieke belangstelling op zeer grote afstand.

De richtingsroeren staan nog in de grondverf.

Een niet zo gebruikelijke opname van de achterzijde.

De richtingsroeren dragen nu al het rood wit blauw van de LVA.

Een beetje vooruitlopen op de dingen die komen mag ook wel.

Het rechter aanzicht op de foto, na een proefvlucht. 

Ook de G.1 heeft een gemengde constructie.

De romp is van gelaste stalen buizen en met multiplex bekleed.

De neus is van aluminium en alle doorzichtige delen van perspex glas.

Verder gebruikte materialen betreffen de vleugels.

Ze worden vervaardigd in 2 delen, lopend onder door de romp en gemaakt van bakeliet en multiplex.

Datzelfde geldt voor de stabilo en de staartvlakken sectie.

De twee karakteristieke staartbomen zijn vervaardigd van metaal en lopen van achterzijde van de motorgondel tot de staart.

Een fraai aanzicht vanaf rechts.

Zo te zien na een van de proefvluchten.

Op deze foto is er eigenlijk van het achterdeel van de romp niets zichtbaar.

En daarom is op deze foto de romp volledig te zien.

De plexiglazen vensters zijn hier volledig tot hun recht gekomen.

De X-2 met een aantal geopende luiken.

De twee staartvlakken wachten nog op de rood-wit-blauwe beschildering.

Tijdens het proefvliegen, zo rond 1937, wordt er voor allerlei doeleinden ook gefilmd.

Daar komen later mooie beelden uit van de X-2.

Die dan worden gebruikt voor promotiemateriaal en bioscoopjournaals.

Eigenlijk geen wonder, want Anthony Fokker is dan al vele jaren een verwoed amateur filmer.

Hier een start op vliegveld Waalhaven-Rotterdam.

Een van de landingen op Schiphol Amsterdam.

Op onze site staat ook een prachtig stuk film van de acties van het prototype.

Vlakbij een hangaar van Fokker draait de G.1 proef.

Dat vraagt toch nog wat extra technische ondersteuning.

Door de naderende aankopen van LVA (de Nederlandse luchtmacht) en die van de Spaanse Republikeinen staat het testprogramma onder tijdsdruk.

En dat zorgt steeds voor meer testen en meetapparatuur.

Hier wordt blijkbaar de G.1 in de wind gedraaid.

Ongeveer 5 tot 6 man hebben er een taak aan.

Het is de vraag of we hier op Welschap-Eindhoven of op Waalhaven-Rotterdam zitten.

Op beide vliegvelden is behoorlijk proef gevlogen.

Verschil moet er blijven: zie de vier belangrijke toeschouwers.

Er is veel belangstelling-op-afstand voor de testvlucht van de G.1 op Welschap-Eindhoven.

Het staartvlak is inmiddels met rood-wit-blauw getooid.

In volle vlucht en met veel testapparatuur uitgerust.

De eerste vlucht van de X-2 is in voorbereiding op 16 maart 1937.

De invliegers Mares en of Sonderman zijn bijna klaar klaar om in te stappen.

Opvallend veel belangstellenden zijn aanwezig rond de G.1

Raadselachtig is een jonge groep mannen links in jaquet.

Verder staat in het midden van de groep een in licht gekleurd uniform geklede militair.

Het kan te maken hebben met de toen lopende interesse vanuit Republikeins Spanje of vanuit een van de Scandinavische landen.

Ook op deze foto heeft de X-2 behoorlijk wat testapparatuur.

De Finnen tonen belangstelling en maken op 22 juni 1937 een proefvlucht met de X-2.

Op 22 september 1938 maakt de Turkse vlieger Enver Akaylou een proefvlucht.

De eerste echte bestelling voor twaalf stuks komt van de Spaanse Republikeinen.

Het einde van de Spaanse Burgeroorlog maakt echter een eind aan die mogelijkheid.

Zelfs een omweg, door Estland aangeboden, om die toestellen aan te schaffen struikelt.

Immers de Nederlandse regering is neutraal en weigert aan die export mee te werken.

Finland bestelde de twaalf voor Spanje bedoelde G.1B jachtkruisers in 1939 en wil dat aantal brengen op zesentwintig toestellen.

Weer mag er van de Nederlandse regering niet geleverd worden.

Volg dit verhaal bij de afdeling G.1B

Belangrijk bezoek bij Fokker-Schiphol in een van de twee hangaars van de Fokkervestiging.

Ergens in 1938 is hier een kleine delegatie van het ministerie van Oorlog.

Bij het gezelschap rechts staat Anthony Fokker (links) persoonlijk en tekst en uitleg verschaffend.

Bij de groep links staat de baas van ons land (rechts met zwarte bolhoed) bedachtzaam het gesprek te volgen. Het is Zijne Excellentie de Minister President Hendrik Colijn, premier van 1933 tot 1939.

Ook op de volgende foto staat de X-2 er in volle glorie.

Niet zo lang daarna zal LVA ook deze G.1 als G.1 B nr 341 overnemen.